Араратский блеф

04.08.2016 Статьи/История

_{«трудно  найти  черную  кошку  в  темной  комнате , особенно  если  её  там   нет»}

     Все  слышали  про  «библейский  Арарат» - про  гору, на  которой  будто  бы  остановился  будто  бы  существовавший  ковчег  будто  бы  существовавшего  Ноя, после  будто  бы  произошедшего  «всемирного  потопа»?!

А  теперь  забудем  для  удобства про  все  вышеупомянутые  «будто  бы» и  представим, что  все  это  было  в  действительности: да-да, и  мы  тоже,  не  верящие  в  это,  да  и  во   многое  другое  из  всей  той  инфантильной  чуши, что  имеется  в  библейских  сказонах.

Итак, ковчег  «праведника»  Ноя  остановился  на  горах  Арарата:  поскольку  так  утверждает  сама  библия , мы  далее  «свято»  будем  «веровать»  в  это,  дабы  разоблачение  ещё  одной  чуши  не  «перегородить»  другим.

Следует  «законный»  следующий  вопрос:  а  где  же  находится  та  самая  Арарат («мать  всех  гор» ), не  «затерялась»  ли  она  в  гуще  исторических  событий, не  забыли  ли  её  местонахождение  «неблагодарные»  потомки?

На  первый  взгляд ничего  не  забыто -  туристам  со  всего  света  показывают ту  самую  Арарат, иногда  только,  мельком  перепутывая  с  другим  её  именем – Масисом,  вызывая  лёгкое   недоумение  у  гостей, настолько  же  легко  рассеивая  её  версией  об  изначальной  их  равнозначности, что  на  самом  деле  является  древней (не  более  1,5  тысячелетней, правда…) фальшивкой.

Дело  в  том, что  Арарат, который Масис («Мимино, который –Валико»), имеет  к  упомянутому  в  библии  такое  же  примерно  отношение, какое  древнерусский  город  Ростов  имеет  к  Ростову-на-Дону, но  в  отличие  их  «пары», «Нью-Арарат» Масис  считается  «библейским  Араратом» так  же, как  если  бы  Донской  «Нью-Ростов»  считался  бы  «тем  самым (древнерусским) Ростовом! И  как  поиски  древнерусских  памятников  архитектуры  и  пр. Ростова  были  бы  нелепы  на  территории  Ростова-на-Дону, точно  так  же  нелепо искать  на  Масисе-Арарате  что-то  от  Ноева  ковчега (нет, не  точно  так - не  вдвойне  нелепо, как  есть  с  Араратами - никакого-то  ковчега (и т.п.) не  было изначально!).

Ну  и  каким  же  образом  была  развёрнута  подобная  афера?

Начнем  с  того, что, во  всяком  случае  до конца  4-го  века (раздел  Армении  между  восточным  Римом  и  Сасанидским  Ираном), нет  ни  единого  упоминания  о  Масисе  как  об  Арарате. Тогда  они  еще  были  разными  вершинами - Масис, которая  представлялась  вавилонянами  как  гора-двойник (это  вершины  Сис  или  Малый  Масис  и  Масис  или  Большой  Масис) и  гора  Арарад, позже  названная  ещё  и  Карду, из-за  названия  области, где  она  находится, - Каррона/Кордука (прародина  этнонима  «курды»): Иосиф  Флавий, живший  во  2-м  в. нашей эры, писал, что  к  той  горе  приходят  паломники, чтобы  увидеть  остатки  ковчега  Ноя ( Josephus , Jewish  Antiquities , London ,1966 , p. 400 ).

Вообще – «потопные  горы»  всегда  располагались  значительно  южнее  Масиса (кроме  того , что  не  путались  с  ним) - это  и  Нимуш/Ницир  на  юге  страны  Аратта, где  остановился  не  менее  знаменитый  Утнапишти и  кораническая  гора  Джуди.

Из-за  вышеупомянутого  раздела  Армении  область  Кордука, завоеванная  царем  Армении  Тиграном  2-м  во  2-м  веке  до  н. э. , была  окончательно  отторгнута  уже  к  началу  5-го  века - именно  с  той  поры  же армянские  церковники, пользуясь  ослаблением  исторической  памяти  народов  Армении, заявили  о  собственнооткрытом  туристическом  объекте (паломничество – туризм  древних) – Масисе как  об  Арарате.

Конечно, читать  умеющие  могли  заметить  эту  несуразицу - все  авторы  «до  того»  пишут  одно, после – не  совсем  то…

Абюденос, Беросос, Евсебиос  Кесарийский, Иероннимос  Египетский, Иосиф  Флавий  и  др.- историки  неармяне, которые, как  утверждают  нацжулики, не  знали, о  чем  и  что  писали (да  и  с  какой  точностью…). А  как  же  с  армянскими  источниками, неужели  «до  того»  они  то  же  самое  говорили, что  и  после?  Да  нет – ничего  подобного! Ну, а  после  «того» - неужели  все, как  по  команде, стали  писать  то, что  «надо»?

Опять-таки  - нет!

Начнем  с  источника, труды  которого  настолько  же  ценны  для  армян, как  для  греков  ценны  труды  Геродота – с  Мовсеса  Хоренаци:  он, оказывается, ни  о  каком  «Арарате  Масисовском»  слухом  не  слыхивал.  Масис  он  называет  «безымянной  горой», который  якобы  так  был  назван  в  честь  правнука  Хайка (легендарный  «праотец  армян») – Амасии («История  Армении», книга  первая, глава 12).

Обратимся  также  к  не  менее  ценному  источнику  Ашхарацуйцу - обобщенной  средневековой  картографии, авторство  которого  приписывают  Анании  Ширакаци – средневековому  армянскому  географу, математику, историку… Что  же  великий  ученый  Армении  оставил?  Правильно, угадали:  Арарат, как  и  полагается – в  Кордуке, а  Масис(ы)(Сис  и  Масис (большой)) – на  своём  месте и  без  второго  имени…

Хоренаци  и  следующий  автор, о  котором  хочу  говорить – Фавстос  Бузанд. Это  авторы  5-го  века.  Анания (Анеци, Ширакаци) – он  аж  из  7-го  века!  Значит, не  так  сразу, легко  и  быстро  шло  продвижение  модерного  бренда – блефа  Масисского  Арарата…

Но  что  такого  особенного  написал  Бузанд, что  нужно  добавить  к  вышесказанному?

Если  вы, дорогие  иностранцы, окажетесь  в  Армении, то, особенно  верующим  из  вас, наверняка интересно  будет  взглянуть  на  деревянную  дощечку, которая  хранится  в  Музее  Первопрестольного  Эчмиадзина. Эта  «бревнятина» ( ой , извините - священная  реликвия), как  утверждают, является  обломком  того  самого  Ноева  ковчега! Доказательством  этого  считается  история  о  Иакове  Мцбинеци  из  книги  Фавстоса  «Истории  Бузандаран» (все  остальные  повторяют  именно  им  рассказанную  историю, там  же  в  части  «3-е  писание» (Начало ,  глава  10-я). «В  те  времена , великий  епископ  Мцбина … встал  из  своего  города, чтобы  дойти  до  Армянских  гор, до  горы  Сарарад, что  находится … в  гаваре  (области ;-Р.Габриелян) Кордук»…  Дойдя, по  рассказу  Бузанда, до  той  горы, он  на  склонах  находит  вышеупомянутую  деревяшку, и  «уверившись», что  это  и  есть  часть  из Ноева ковчега, возвращается.

Теперь  можем  представить  всю  жалость  и  комичность  ситуации, когда  туристы, особенно  верующие, очарованные  величественным  видом  Масиса, с  восхищением  указывая  на  него, говорят:  «о, это  тот  самый, библейский  Арарат»?  А  местный армянин, «знаток»  истории, сам  настолько  же  обманутый, как  ни  странно, поддакивает  им. Б ольшинство  даже  армян  и  не  подозревают  об  этом: ведь  построили  же  в  своё  время у  села  Акори, на  склонах  «Арарата», церковь  святого  Акопа на  месте, где  Акоп/Иаков  будто  бы  нашел  фрагмент   ковчега (село  и  церковь  провалились  в  пропасть  из-за  землетрясения  1840 году), проклинали  же  восходящих  на  Арарат (Масис)  «святотатцев»  Абовяна  и  Паррота (представители  просветительства  начала  19-го  в.) за  дерзость  восхождения  на  «матерь  мира» (фламандскому  путешественнику  Рубруквису (13-й  в.) именно  так  представили  «Ноеву  гору»), как  бы  хулили  «поднявшемуся  на  собственную  мать!»…

Ведь  Айвазовский, написав  картину  «Ной  спускается  с  Арарата», изобразил  Араратом  Масис?!

Ведь  на  гербе  Республики  Армения, перенятом  от  первого  республиканского  (1918 – 1920 гг. ), именно  на  Масисе  изображен  «злосчастный»  ковчег…

 При  таком  раскладе  я  не  удивлюсь, если  на  горе  Арарат,  которая  находится  в… Австралии  у  одноименного  городка,  вдруг  найдутся  те  же  «мощи»… Право, какая  разница: если  они  нашлись  на  Масисе, где  их  не  должно  было  быть, даже  если  б  Ной  с  его  ковчегом  действительно  существовали, то  почему  им  не  оказаться  в  Австралии?

Кстати,  группа  американцев  нашла  на  Масисе  бревно  в  1949-м  году,  и после  10-ти  месячных  исследований  заявили, что  пока  не  уверены, является  ли  это  частью  того  самого  корабля. А  позже (через  3  года без  результативных  выводов) отдали  это  на  хранение  в  музей  одной  из  баз   ЦРУ, откуда   оно  бесследно (никаких  следов  взлома) и  благополучно  исчезло почти  полвека  спустя…  Лично  я  думаю, бревно  оттуда  просто  без  лишнего  шума  убрали, чтобы  не  посрамиться…

                                            Ռոբերտ   Գաբրիելյան

 «դժվար  է  մութ  սենյակում  սև  կատվին  գտնելը , հատկապես՝ եթե  նա  այդտեղ  չէ »    

ԱՐԱՐԱՏՅԱՆ   ԲԼԵՖ                                                                                   

   Ո՞րտեղ  է  գտնվում  Արարատ  լեռը , գիտե՞ք: Չէ՝  մի՛  շտապեք  պատասխանել , թեև , իրոք ,  խոսքը  եբրայեցոց  հեքիաթների  ժողովածու  «աստվածաշնչում»  հիշատակվող  այն  լեռան  մասին  է ,   որի  վրա  Նոյ  անունով  ոմն  հայտնի  մեկի  հայտնի  նավն  է , իբր , ժամանակին , տնկվել:                                                                                                                        Եբրայեցոց  ապուպապերը  «Արարատի  լեռներ»  ասվածն  էլ  են  իմացել , որը  ոչ  թե  ամբողջ  հայկական  լեռնաշխարհին , այլ  այնտեղ  գտնված  Կորդուք  գավառին  է  վերաբերել , Ասորեստանի  հյուսիսային  սահմանին  գտնող  նույն  այդ  շրջանի  լեռներին:

Բայց  դե , հարգելիներս , լեռը  հո  պիտի  որ  մե՛կը  լիներ , այնպե՞ս  չէ.  հո  չեր  կարող  հարյուր- հարյուրհիսուն  մետրանոց  նավը  «փռքվել» , ասենք , մի  ծայրով  մի  տեղ , իսկ  մյուսով , ասենք , մի  քանի  կիլոմետր  հեռու  գագաթներին: Էլ  չասած ,  թեկուզ  որ՝  միայն  Կորդուքի , բոլո՛ր  գագաթներին՝  միաժամանա՛կ...       Չէ , իրոք . - եբրայական  «ազնիվ»  հեղինակները  այդքան  չափը  չէին  անցնի , չէ՞... Եկեք մենք՝ հայերս , ովքեր  նրանց  աստվածա  «փչին»   «Սասունցի  Դավիթ»  էպոսից  տրիլիո՛ն  անգամ  ավելի  լուրջ ենք վերաբերվում  (ինձ  «տեսականորեն»  այդպիսիքի  շարքին  եմ  դասեցի. չէ՞  որ  Նոյի  և  այլնի  մասին  այդ  ամբողջը  «մաթեմատիկորեն  դիցուքել  եմ» արդեն) , ուրեմն , «հոգով-սրտով  հավատամք» նաև  ա՛յս  անգամ. պայմանավորվեցի՞նք՝  Արարատ  լեռան  վրա, որը Կորդուքի՛  լեռներում  է  գտնվում. - պատումը , վերջիվերջո , իրե՛նցն  է ,- դա   հո  մե՞նք  չենք  «թխել»...                                                    Գիտեմ-գիտեմ («լսում  եմ») ձեր  բողոքը.- «բա  Մասի՞սը...»: Չէ՞  որ ,  ի  տարբերություն  տուրիստների  մեծ  մասի , մենք , հայերս  հո  գիտե՛նք. Մասիսը , գոնե՝ չափերով ,  ավելի  «Արարատական»  է , քան  բոլոր  Արարատները  միասին  վերցրած. Ավստրալական  «պզուկը» (գուցե  թե  «երրորդ  էշելոնի»  որոշ  կրետիններ  էլ այնտե՛ղ  են  փնտրում այն  նույն  նավը...) եթե  տնկենք  բնատիպարայինի (Կորդուքյանի) վրա , էլի՛  Մեծ  Մասիսին  չի  հասնի՝  հազիվ  «մի  պնթիկ»՝ Սսի՛ց  կանցնի  միայն...                                                                         Բայց  նախ  տեսնենք , թե  այդ  ո՞ր  չարամիտն  այնպես  «զոմբիացրեց»  հայ  ժողովրդին («քեզ  ո՞վ  ծեծեց , Մա՜րո  ջան...») , որ  այժմ , իրենց  «հայ-ժող»-ի  գիտակ  ներկայացնողների  միլիոնավո՛ր  գլխաքանակներում , ովքեր  Ավարայրի  բոլոր  մասնակիցների  կենսագրությունը  կպատմեն  ավելի  մանրամասնորեն , քան  իրենց  սեփական  անցյալն  են  հիշում , դժվարությամբ  են  երևում  նրանք , ովքեր  տեղյակ  են , որ  մինչև  մ. թ.  հինգերորդ  դարը  թերևս  միայն  դիվահարների  ու  հարբեցողների  զառանցանքներում  կարող  էր  Մասիսը  «շշկռվել» - «Արարատ»  դառնալ:                                                                                       «Հասկանալի»  է , որ  երբ  Հայաստանն  արդեն  մեկընդմիշտ  կորցրեց  Կորդուքը , շատերի՛  հայացքներն  ուղղվեցին  դեպի  փառապանծ , վեհազդու  Մասիսը...         Առաջիններից  մեկն  էր , գուցեև՝ հենց  առաջինը - ամենաճարպիկը՝ հայտնի  պոռոտախոս ու կրոնական  մոլագար  Կորյունը , ով  հայտարարել է (գրել  է) . - «եթե  ուզում  եք  իմանալ՝ Մասի՛սն  է  հենց  Արարատ  սուրբ  լեռը»...          Պատկերացնու՞մ  եք. երբևիցե  «Արարատ»  չեղած  ու  չանվանված  Մասիսը... «եթե  ուզում  եք» , ինչու՞  ոչ՝  «Արարատ»  էլ ,  «Ջոմոլունգմա»  էլ , տո  հենց... «սարի  թաղ»  էլ , պարզվում  է  որ , կարելի՛  է  անվանել: Կարևորը՝       «իմանալ  ուզելը»  կամ  պարզապես  «ուզե՛լն»  է  հո...  Մի  տեսակ  «բնականորեն»  էլ  ենթադրվում  է , որ  նա  «ի  վերուստ  ստացած»  «գյու՛տ»  է  հրապարակում , «լուսավորելով  տգետներին»: Իսկ  ովքե՞ր  էին  այդ  ժամանակների  այդ  «տգետները»:                                                                                                                         Ըստ  «գիտության  մարմնացում»  Կորյունի (որքան  ինձ   հայտնի  է  , նա  Մասիսի  հարցում  «նմանս  չունեցող»  էր  դեռևս...) , «տգետ»  էին  բոլոր  ժողովուրդների , այս  թեմային  վերաբերող ,  բոլո՛ր  գիտելիքները . այդ  թվում  նույնիսկ՝ բնաղբյուրները  գրառողներինը՝ հրեաներինը  և  կորդուքյան  «Արրեդի», «Արարադ» լեռը  արձանագրած  ասորեստանյան  սեպագրերի  հեղինակները: Լա՛վ  է  դեռ , որ  այդպիսիք  համարվեին  «թեթևակի  շեղվողները»՝ Նիմուշ - Նիցիրի  կամ  Ջուդիի  վրա  «վայրեջքային  տարբերակները»՝ հարավային , մերձմիջագետքյան  շրջանում , բայց  Մասի՞սը , ըստ  Խորենացու՝ մինչ  «Մասիս»  կոչվելն՝ անանու՛ն  այդ  լեռը... Էհ՝  եթե  կարելի  է  այդպես  վարվել , ապա , նույն  «տրամաբանությամբ» , ինչու՞  չի  կարելի  «նոյի  տապան»  փնտրել ...  Ավստրալակա՛ն  Արարատի  վրա , ի՞նչ  տարբերություն , թե  երբվանից  է  այն  կոչվել  Արարատ: «Արարատ» ( է )՝ ուրեմն  և՝ Արարա՛տ - «նույնինքն»  է՝  որ  կա  (ու  եղել  էլ  է , իհարկե)...                                                                                                 Իսկ  ի՞նչ  են  հաղորդել  առանձին  նախորդող  հեղինակները: Գուցե  նրանցից  մի - երկուսն  էլ ,  կամ՝ լա՛վ , գոնե  մեկը  «տերտերա-կորյունականին»  համընկնող  տվյալ  է  փոխանցել... . - ո՛չ , «թանկագիններս» . -մնացյալու՛մ  էլ ոչ  մի նման  բան չեն    պատմում... (նշում  եմ  Արտակ  Մովսիսյանի  ներկայացրածից . - Բերոսոս , Ալեքսանդր  Բազմավեպ , Աբյուդենոս , Հիերոնիմոս  Եգիպտացի , Մնասեաս , Նիկողայոս  Դամասկոսցի , Եվսեբոս  Կեսարացի , Օլիմպիոդորոս  Փիլիսոփա , Հովսեփոս  Փլաբիոս...):                                                                                                Բայց  մեզ , իհարկե , հետաքրքրում  են  «մինչկորյունյան»  հայկակա՛ն  աղբյուրները: Պատմահոր  համոզմունքին  ծանոթացանք: Իսկ  ի՞նչ  է  հաղորդել  ամենահայտնի  ու  ամենաարհեստավարժ  հին  հայ  աշխարհագրագետը՝ Անանիա  Շիրակացին: Ճի՛շտ  գուշակեցիք .  նա  էլ , վստահորեն , Կորդուքում  նշել  է  Արարադ  լեռը , իսկ  Մասիսն   իր  տեղում՛  է , և  այլ  անուն  էլ՝ չունի՛...     Դե , իսկ  նրանց , ովքեր  տեսել  են  «մայր  աթոռ»-ում  գտնվող  և  «նոյան  տապանի  մասունք»  կոչված  փայտի  կտորտանքը , թերևս , կհետաքրքրի  դրա  ծագումը: Եվ  թե՝  ումի՞ց  է  գալիս  այդ  ցախակտորի՝  հայտնի  նավից  մնացած  լինելու  հիմնավորումը: Պարզվում  է , որ  սկզբնաղբյուրը  Փավստոս  Բուզա՛նդն  է , մյուսները  պարզապես    կրկնողնե՛րն  են . ինչպես  հաճախ  է  պատահում՝  մեծամասամբ՝ «փչացած  հեռախոսային» , «էպիգոնիկ»: Ինչու՞: Ահա , ինքներդ  դատեք:                                                                                                                            Բուզանդը  պատմում  է  բառացիորեն  հետևյալը. - «Այն  ժամանակները  Մծբինի  մեծ  եպիսկոպոսը ... աստվածընտիր  մի  մարդ (պարսիկ  լինելով  հանդերձ) , վեր  կացավ  իր  քաղաքից , որպեսզի  գա  հասնի  Հայոց  լեռները , Սարարադ  լեռը , որ  գտնվում  էր  Այրարատյան  տերության  սահմաններում , Կորդվաց  գավառում:»: Ամբողջը  չեմ  մեջ  բերի . «Սարարադ-Արարատի»  ստորոտի՛ց  վերցրած  հենց  այդ  փայտի  կտորն  է , որը  հայ  տերտերները  ցույց  են  տալիս  ու...  այո-այո՝ մատները  տնկելով  Մասիսի՛ վրա , «առա՛նց  աչքերը  ճպելու»  իսկ  ասում  են . -«ա՜յ  տեսեք  Արարատը. սրա  լանջից  է  Հակոբոս  հայրապետը  վերցրել»... Ժամանակին  նրանք  Մասիսի  փեշին , Ակոռի  գյուղի  մոտ  վանք  էին  կառուցել  և  բոլոր  միամիտներին  հավատացնում  էին , իբր  հենց  այդտեղից  է  Հակոբոսը  հայտնի  փայտը  գտել: Այս  վանքն  ու  գյուղը  ավելի  ողբերգական  ճակատագիր  ունեցան (բնակիչներով  ու  մնացյալով  հանդերձ  կուլ  գնացին  երկրաշարժի  հարուցած  խորխորատին) , քան  ամերիկյան  տասնամսյա  արշավախմբի  «ձեռքբերումը»՝ ևս  մի  «փայտանյութ» , որը  նրանք  «սրբությամբ»  պահպանում  էին  ԿՀՎ- ի  պահոցներում  և  որն  այնտեղից , համարյա  կես  դար  անց  «անհետացավ» . - անձամբ  ես  կարծում  եմ , որ  դրանց  «անհետացման»  մի  ռացիոնալ  պատճառ  կար  միայն. ինչ-որ  կերպ  «խելքներին  էր  հասել»    իրենց  այդ  «գյուտի»  ամբողջ  ծաղրելի  անհեթեթությունը...                                             Սրանցից  առաջինների  լպիրշ  ստասիրությունը , հետագայինների  էլ՝  անհուսալի  տգիտությունը , գումարվելով  Կորդուքի՝  հայաստանից  անվերադարձ  անջատվելու  ավելի  քան  մեկուկես  հազարամյակի  հարուցած  պատմական  (ժողովրդական)  հիշողության  կորստին , հնարավոր  դարձրեցին  մի  կեղծ  իրողություն , որի  անհեթեթության , երկերեսանի  պոռոտախոսության  աստիճանը  հայտնի  է  միայն  քիչթեշատ  տեղյակ  ազնիվ  մի  բուռ  հայերի  ընդամենը:                                                                                                         Ինտերնետի  այլալեզու  էջերում  վերոհիշյալը  կամ  ավելին  քիչ  թե  շատ  արտացոլված  է , ի  համոթս  ազգովի  «պատմագետ»  ինքնահորջորջ  մեր  ծաղրածուական  ծամածռության՝  հայալեզու՛  էջերում:                                                             Մե՛ր  ժողովրդի  զոմբիացումը  և  ինքնազոմբիությունը  շարունակվում  է .  համարյա  անհնար  է  գտնել  հայերի , ովքեր  հեգնական  ժպիտով  կնայեն  «Արարատի»  վրա  տապան  փնտրողների  կամ  «գտնողների»  վրա , Այվազովսկու  «Նոյն  իջնում  է  Արարատից»  կտավի  վրա  , ՀՀ  գերբի  տգետ  բլեֆի  վրա , տուրիստների՝ «օ՜, սա  բիբլիական  Արարա՞տն  է...»  բացականչության  վրա...             

Последние публикации на сопряженные темы